امضای الکترونیکی و دیجیتال چیست و در چه جاهایی استفاده می شود؟

امضای الکترونیکی و دیجیتال چیست و در چه جاهایی استفاده می شود؟

این روزها تجارت الکترونیک یا تعاملات به صورت آنلاین جای جلسات حضوری و رَد و بَدل نمودنِ اسناد و مدارک رنگارنگ را گرفته است. ولی با این تغییرات چَشم گیر برخی از خطرات و چالش ها هم بروز پیدا کرده است. در واقع مدارک الکترونیکی به دلیل عدم برخورداری از امنیت کافی در خطر آسیب هایی چون دزدی است! به همین خاطر بود، که امضای الکترونیکی و دیجیتال روی کار آمد.

این نوعِ از امضاها امکان می دهد، تا هویت شما به تأیید رسیده و درستی نیز اصالت اسناد و مدارک اثبات شود. در واقع همین ابزار است، که ضمانتِ جا به جایی اطلاعات در دنیای دیجیتال را کرده و بسیار اَمن و قابل اعتماد می سازد.

ما در ادامه این نوشتار از خود در هخامنش با شما درباره جوانبِ گوناگون همین مسئله صحبت نموده و به تمامی سؤالات‌تان پاسخ خواهیم داد. پس با ما همراه شده و هر اطلاعاتی که نیاز دارید، به دَست آورید.

اصلاً می دانید، که امضای الکترونیکی چیست؟

امضای الکترونیکی و دیجیتال یک فناوری بسیار مدرن در دنیای دیجیتال محسوب می شود. این نوعِ از امضاها در راستای ضمانتِ امنیت یا اعتبار و درستی اسناد و مدارک همچنین تراکنش الکترونیکی مورد استفاده است. جالب است، بدانید؛ آنها معادلی بسیار اَمن تر و قابل اطمینان تر از نمونه های سنتی و امضاهای دَستی عرضه می دارد.

با وجودِ چنین امضاهایی اطلاعات مربوط با مبدأ امضاء، زمانِ آن، هویت کسی که ارسال نموده، شرایط اسناد و مدارک، پیام و انواعِ تراکنش دیجیتالی ضمانت می گردد. در برخی از کشورهای جهان امضای الکترونیکی و دیجیتال یک ابزار برای تأیید اعتبار و درستی اسناد مختلف است.

در کشور ما هم این اَمر به سالِ1391  باز می گردد. جهتِ اخذ امضای الکترونیکی و اسناد مرتبط با آن یک مرکز با نامِ صدور گواهی الکترونیکی عام در کشور ما فعالیت دارد. پس شما می توانید، به نشانی gica.ir مراجعه کرده و کار مربوط به ثبت نام را انجام داده نهایتاً امضای دیجیتال خودتان را اخذ نمایید.

با انواعِ امضای دیجیتال آشنا شوید!

در ارتباط با امضای الکترونیکی و دیجیتال باید به شما بگوییم؛ به سه دَسته اصلی قسم بندی می شود. هریک از آنها از برخی قوانین و ضوابط خاص پیروی نموده و آنها نیز به واسطه اتحادیه اروپا به مرحله تأیید رسیده است. ما در ادامه متن هریک را به صورتِ جداگانه توضیح خواهیم داد؛

 

·         امضای دیجیتالی که ساده است!

این نوعِ از امضاها از جمله ساده ترین امضای دیجیتال محسوب می شود. در واقع ضمن آن نیازی به تأیید هویت فردی که امضاء را صادر نموده نیست! به عبارتی مسئولیت اطمینان نسبت بدان ها برعهده کسی خواهد بود، که آنها را پذیرفته است. توجه داشته باشید، که امضای دیجیتال ساده در معاملات ساده و روزانه مورد استفاده قرار می گیرد. آنها می تواند، به تأیید اصالت و پیشینه مدارک در ارتباطات الکترونیکی کمک بسیاری نماید.

·         امضای دیجیتالی که پیشرفته است!

در بینابین امضای الکترونیکی و دیجیتال این قبیل نسبت به نمونه پیشین یک پله بالاتر است. در واقع ضمن آنها سطح بالاتری از احراز هویت برای فردی که امضاء نموده در نظر انگاشته می شود. با وجودِ پروتکل هایی خاص می توان فرد را شناسایی کرده و در ارتباط با آن اسناد و مدارک اطلاعاتی بسیار به دَست آورد.

شما می توانید، از این قبیل امضاها برای کارهایی مهم تر مثل تحویل کالا و اسنادِ منوطِ بَر مالکیت بهره گیرید.

·         امضای دیجیتالی که واجد شرایط است!

این نوع از امضای الکترونیکی و دیجیتال هم امضایی بسیار پیشرفته محسوب می ‌شود. آنها به خوبی با قوانین کشور اروپایی هماهنگی داشته و در بازارهای اروپایی مورد استفاده قرار می گیرد. در آنها هم امکانِ احراز هویت امضاء کننده و اعتبار اسناد مرتبط‌ وجود دارد. آنها تحت عنوان نمونه الکترونیکی امضای سنتی شناخته می شود. اغلب از آنها در تراکنش هایی بسیار حائز اهمیت و حساس بهره گیری می گردد.

توجه داشته باشید، که امضای الکترونیکی و دیجیتال امنیت و اعتبار بیشتری را در راستای معاملات دیجیتالی ارائه می دارد. هریک از این امضاها دارای قوانین و مقررات خاصی بوده و به واسطه اتحادیه اروپا و دیگر نهادهای مرتبط بدان مشخص گردیده اند. شاید که شما بپرسید، چرا امضای دیجیتال دارای تنوع است؟

بلی، با همین سطح تنوع می باشد، که هر نوعِ از تراکنش و معاملات دیجیتالی به میزانِ مطلوبی از اعتبار و صحت دَست می یابد. ما در ادامه با شما در ارتباط با اینکه آیا شما امضای دیجیتال دارید، یا خیر صحبت خواهیم نمود. پس با همراه بوده و مطلب را ترک نکنید.

آیا من امضای دیجیتال دارم یا نه!

دوستانِ عزیز برعکس امضای سنتی و دَستی گرفتنِ این قبیل از امضاها به حالتی کاملاً متفاوت صورت می گیرد. چندی پیش برای اخذ گواهی نمونه های سنتی خودِ شما مجبور بودید، به دفتر اسناد رسمی بروید. ولی این روزها روشِ کار کاملاً فرق کرده است. به گونه ای که فرآیند اخذ گواهی امضای الکترونیکی و دیجیتال بسیار راحت تر شده است.

اغلب چنین کاری به واسطه ی سایت ها و سامانه هایی معتبر قابل انجام می باشد. پس تنها کافیست شما به وب سایت منوط بر گواهی امضای الکترونیکی یا دیجیتال مراجعه نموده و روندِ مربوط به ثبت نام را پشت سَر بگذارید. حال برای آنکه شما متوجه بشوید، که آیا امضای دیجیتال دارم یا نه! اغلب نیازی به انجام کارهایی خاص و پیچیده نیست! به علّت ملاحظات بسیار خاص امنیتی انکار وجودِ امضای الکترونیکی و دیجیتال یا جعل و کلاهبرداری در کارها اصلاً ممکن نیست.

پس جهتِ تشخيص و تأیید آنها غالباً بنا بَر تأیید مشخصات هویتی و رسمیت آنها اعتماد صورت می گیرد. چنانچه که شما دوستِ عزیز نیازمند اطلاعات مربوط به گواهی امضای الکترونیکی هستید، تنها کافیست به دفترخانه صادرکننده گواهی به صورت حضوری مراجعه کنید. سپس با عرضه نامه مراجع معتبر از گواهی مربوط بدان استعلام دریافت نمایید.

امضای الکترونیکی به چه شکل کار می نماید!

ما در قسمتِ زیر دو روش از نحوه کار این قبیل از امضاها را آورده ایم. پس در ادامه نحوه کار امضای الکترونیکی و دیجیتال را بخوانید!

 

·         به واسطه ی گوشی همراه

برای آنکه شما بتوانید، از زیرساخت کلید عمومی بهره مند شده و فرآیند اثبات پذیری اسناد به خوبی پیش برود، بایست از برخی از وسیله ها استفاده کنید. یکی از این وسیله ها در دَست شماست. این وسیله به توکن و کارت هوشمند شما مرتبط می گردد. این ابزار باید به حالتی باشد، که از تمامی اطلاعات خصوصی شما مراقبت کند. از سویی دیگر تمامی محاسبات مربوط به امضاء را انجام بدهد.

همچنین شما کاربران عزیز باید بتوانید، به سهولت از آن بهره مند بشوید و به دانش چندانی نیازمند نباشد! (البته ما قصد بی احترامی به شما را نداریم و قطعاً تمامی افرادی که جهتِ استفاده از امضای الکترونیکی و دیجیتال اقدام کنند، از نظر دانش سرشار هستند.)

شما می توانید، با نصبِ یک اپلیکیشن داخل گوشی همراه خود تمامی این کارها را انجام بدهید. این اپلیکیشن می تواند، با برخورداری از فناوری TEE آن را تبدیل به یک توکن سخت افزاری نماید. در نهایت شما می توانید، بدون نیاز به توکن، اسناد الکترونیکی را امضاء نمایید.

·         توسطِ توکن امضای الکترونیکی

این نوعِ از توکن ها بسیار کارآمد است. آنها اهمیت شایانی جهتِ برقراری امنیت در دنیای اطلاعات و به انجام رساندنِ کارهای دیجیتالی دارد. توجه داشته باشید، که آنها بسیار کوچک بوده و شما به راحتی می توانید، آنها را جا به جا کنید.

توکن امضای الکترونیکی به واسطه ی یک یو اِس بی به لپ تاپ یا کامپیوتر شما متصل شده و جهتِ استفاده از کلید خصوصی نیز به انجام رساندنِ رمزنگاری اطلاعات کاربرد دارد. امنیت این نوعِ از امضای الکترونیکی و دیجیتال بسیار بالاست. آنها می توانند، گواهی مربوط به امضای شما را که به واسطه ی مرکز صدور گواهی امضای الکترونیکی نصب می گردد، درون خود نگاه دارند.

در نهایت شما از اعتبار و صحت اطلاعات و مدارک دیجیتالی‌تان مطمئن خواهید شد. کمپانی های تأمین کننده این خدمات از پروتکلی به نامِ PKI بهره می برند. آنها از الگوریتم ریاضی در راستای تولید در کلید (عمومی و خصوصی) استفاده می کنند. در واقع کنار همین دو کلید است، که صحت امضای الکترونیکی و دیجیتال به تأیید می رسد.

امضای الکترونیکی در چه جاهایی کاربرد دارد؟

توجه داشته باشید، که وجودِ اعتبار و امنیت در دِل معاملات الکترونیکی از اهمیت شایانی برخوردار است. به همین خاطر است، که امضای دیجیتال روی کار آمد. ما در ادامه متن بیشتر با شما در ارتباط با کاربرد و اهمیت آنها صحبت خواهیم نمود؛

·         سفته الکترونیک

نکته جالب توجه این که یکی از مهم ترین کاربرد آنها در دنیای سفته الکترونیک است. به این طریق شما می توانید، کاملاً غیر حضوری و از راهی دور خدمات بانکی را مورد استفاده قرار بدهید. چنین روشی علاوه بر افزایش سرعت عمل تراکنش، اعتبار و حفظ حریم خصوصی شما را ضمانت خواهد کرد.

·         دولت الکترونیک

ولی امضای الکترونیکی و دیجیتال در دولت الکترونیک چه کاربردی دارد؟ این گونه تأیید مجوزها و امضای قراردادها یا اسناد دولتی صورت می گیرد! با وجودِ این سیستم دیگر نیازی به شرکت در معاملات نبوده و این کار می تواند، به صورت غیر حضوری هم انجام بشود.

·         در زمینه بهداشت

این گونه امنیت داده ها در دنیای بهداشت و درمان تضمین خواهد شد! از سویی هر گونه تقلب و تغییر در اسناد و مدارک به سهولت مشخص می شود. از جانبی دیگر شما پزشکان می توانید، توسطِ این امضاها احراز هویت شوید. این چنین سطحِ اعتماد بیماران افزایش یافته و با اطمینان خاطر بالاتری می توانند، از شما کمک بگیرند.

·         تولید محصولات

برخی از شرکت ها در مقدار بالایی محصول تولید می کنند. چنین کمپانی هایی با بهره مندی از امضای الکترونیکی و دیجیتال می توانند، محصولات خود را استاندارد سازی نمایند. بنابراین توزیع و تولید کالاها بسیار راحت تر پیش می رود.

·         خدمات گوناگون بانکی و مالی

این امضاها در امور بانکداری از افتتاح حساب گرفته است، تا به صدور ضمانت نامه و… برای احراز هویت بسیار کاربردی است. یعنی دیگر اطلاعات هویتی شما جعل نشده و هیچ گونه سوء استفاده ای صورت نخواهد گرفت. نهایتاً امنیت بالاتری در معاملات بانکی صورت خواهد گرفت!

·         تراکنش های آنلاین و اینترنتی

قطعاً شما هم می دانید، که سطح امنیت در تراکنش مالی باید بالا بوده و از اهمیت بسیاری برخوردار است. امضای الکترونیکی و دیجیتال کمک می کند، تا کاربران به صورت دقیق و کامل احراز هویت گردند. به این هنگام هم خطر سوء استفاده به پایین ترین حد خود رسیده و امنیت تراکنش ها افزایش پیدا خواهد کرد.

 

·         ثبت شرکت

به هنگام ثبت شرکت ها امضای دیجیتال چنین امکانی را می دهد، تا به هنگام نیاز اسناد و مدارک به حالت آنلاين به امضاء رسد. مطمئن باشید، به این هنگام روند ثبت شرکت بسیار سریع تر پیش رفته و اسناد به صورت کاملاً ایمن و مطمئن ذخیره خواهد گردید.

·         سامانه مؤدیان

برخی از تغییرات جدید در بطنِ قانون مالیات مستقیم رُخ داده است. بنا بَر این تغییرات تمامی اشخاص که مشمول پرداخت مالیات می باشند، بایست در سامانه مؤدیان ثبت نام بنمایند. سپس صورت حساب الکترونیکی را برای معامله های خود به مرحله صدور رسانند.

توجه داشته باشید، که ارسال صورت حساب ها با وجودِ امضای الکترونیکی و دیجیتال میسر است. جهتِ دریافت امضای دیجیتال، کمپانی ها بایست به مرکز صدور گواهی الکترونیکی میانی عام بروند. بعد از آن در راستای برخورداری از گواهی الکترونیکی ثبت نام بنمایند. اینچنین تمامی معامله های مالیاتی درست پیش رفته و امنیت آنها افزایش خواهد یافت.

·         برای احراز هویت شما

توجه داشته باشید، که امضای الکترونیکی و دیجیتال هویت حقیقی افراد را نمایان می سازد. این مسئله هم از اهمیت بسیار زیادی در جهان الکترونیکی بهره مند است. به عبارتی چنین فناوری قدرتِ به انجام رساندنِ اغلب کارهای دیجیتالی، بدون وجودِ هیچ گونه جعل و تقلب در هویت افراد را مهیا می سازد.

در واقع در زمینه امور مالی، کاربرد به سزایی برای این قبیل از امضاها وجود دارد. برای ارائه داشتن انواعی از خدمات بانکداری به افراد چاره ای بهتر از استفاده از امضای دیجیتالی وجود ندارد. این فناوری می تواند، به گونه ای صریح و واضح هویت تک به تک مراجعه کنندگان را به مرحله تأیید رساند. بنابراین هیچ گونه تقلب و جعلی در دنیای تراکنش مالی با وجودِ امضای الکترونیکی و دیجیتال رُخ نخواهد داد.

·         پیش گیری از تقلب در بطنِ معاملات

چندی پیش تقلب در بطنِ معاملات به طرز شایانی به چَشم می خورد! ولی با روی کار آمدنِ امضای الکترونیکی چنین تقلب هایی به کمترین حد خود رسیده است. این امضاها معاملات را به حالت اینترنتی به مرحله ی تأیید رسانیده و از تغییر دادنِ آنها بعد از امضای شما پیش گیری خواهد نمود.

·         اطلاعات شما دَست کاری نخواهد شد!

آخرین موردی که می توان از کاربرد امضای الکترونیکی و دیجیتال نام برد، پیش گیری از دَست کاری اطلاعات است. چندی پیش امکان دَست کاری در متن معاهدات و اسناد بوده است. چنین کاری از جانب برخی از افراد موجبِ به وجود آمدنِ مشکلات و چالش های حقوقی به سزایی می شد. به همین خاطر جهتِ جلوگیری از وقوع چنین مسائلی امضای دیجیتال روی کار آمد.

با وجود آن دو طرف معاهده می توانند، زمان دقیق عقد معاهده و مدّت زمان اعتبار آن را آشکار بنمایند. بنابراین امکانِ دَست کاری اطلاعات قید شده در معاهده به کمترین حد خود می رسد. اینها تنها برخی از کاربرد امضای الکترونیکی و دیجیتال بود، که بررسی نمودیم.

 

سخن آخر

دوستانِ عزیز ما در طول این نوشتار از خود به بررسی امضای الکترونیکی و دیجیتال پرداختیم. اینکه امضای دیجیتال چه بوده و به چه دردی می خورد. این قبیل از امضاها چنین امکانی می دهد، که شما بدون حضور در مکان مورد نظر امضای خود را به مرحله ثبت برسانید. از سویی دیگر امکانِ تقلب در بطنِ قراردادها و اسناد به کمترین حد خود می رسد.

اميدواريم که اطلاعات ارائه شده در طول این نوشتار از هخامنش برای شما مفید و کاربردی بوده باشد. البته شما می توانید، در صورت‌ وجودِ سؤالات بیشتر با کارشناسان ما تماس بگیرید.